مدیر سایت
در این مقاله می خواهیم به بررسی کودکان کار و راه های مبارزه با کار کودکان بپردازیم. این موضوع بیشتر در کشورهای درحال توسعه و یا توسعه نیافته اتفاق افتاده است. البته در کشور های پیشرفته و توسعه یافته هم تا حدودی هنوز این معضل وجود دارد. امروز بیست و دوم خرداد ماه، روز جهانی مبارزه با کار کودکان است و به همین مناسبت میخواهیم عوامل موثر در افزایش تعداد کودکان کار و راه های کمک به آن ها را بررسی کنیم.
کودکان کار چه کسانی هستند ؟
به کودکانی که سن آنها کمتر از 15سال و به دنبال کسب درآمد هستند کودکان کار میگویند. این کودکان اغلب برای تامین هزینه های زندگی خود و یا خانواده، در سنین پایین مشغول به کار میشوند. اما با بزرگتر شدن شهر ها برخی از کودکان که بدون سرپرست و یا بد سرپرست هستند، در گروه های خلافکار برای بدست آوردن پول و یا سرپناهی برای زندگی فعالیت می کنند.
کودکان کار اغلب در چه مشاغلی فعالیت دارند ؟
اغلب کودکان کار در مشاغلی سخت و پرخطر مانند معادن، کارخانه ها، زمین های کشاورزی، دستفروشی، جمع آوری ضایعات و … فعالیت میکنند. این کودکان معمولا در شرایط نا امن و ناسالم مشغول به کار هستند و همواره این کودکان در معرض خطرات مختلف فیزیکی و روحی قرار دارند.
عوامل تاثیر گذار بر وجود و افزایش تعداد کودکان کار
عوامل مختلفی برای ایجاد و افزایش وجود کودکان کار وجود دارند. از جمله فقر، عدم دسترسی به تحصیلات، نبود قوانین برای حمایت از کودکان و ناتوانی دولت در برخورد با آنها. همچنین، برخی شرکت های بزرگ نیز برای کاهش هزینه های تولید، از کودکان کار استفاده می کنند.
تاثیر کودکان کار بر جامعه و اقتصاد
فعالیت اقتصادی کودکان کار مخصوصا در مشاغل فوق تاثیرات بسیار منفی و نامناسبی برای کودک و جامعه خواهد داشت. در ادامه به بررسی برخی از پیامد های ناشی از فعالیت کودکان کار خواهیم پرداخت.
کاهش سطح تحصیلات
بسیاری از کودکان کار نمیتوانند سطح تحصیلات مناسبی داشته باشند؛ چرا که این کودکان همه روز مشغول فعالیت های اقتصادی و کسب درآمد هستند به همین دلیل زمان مناسبی برای افزایش میزان تحصیلات خود ندارند. و یا حتی نمی توانند تحصیلات خود را به پایان برسانند.
افزایش به خطر افتادن سلامتی
کودکان کار به خاطر سن پایین و کمبود آگاهی که در مورد بسیاری از مسائل اجتماعی دارند، در محل های نامناسب مشغول به کار هستند. در این مکان ها تمهیداتی برای تامین امنیت جانی کارگران در نظر گرفته نمیشود. در صورتی که برای این کودکان کار مشکلاتی پیش بیاید که سلامتی آن هارا تحت شعاع قرار دهد، نه تنها در مدت کسالت و بیماری حقوقی دریافت نمی کنند بلکه مبلغی هم برای درمان بیماری و یا جراحت های خود ندارند.
کاهش بهره وری
کودکان کار به دلیل اینکه نمی توانند در سنین نوجوانی مهارت و تخصص های مختلفی را یاد بگیرند، در نتیجه میزان بهره وری آن ها در دوران جوانی و میانسالی کاهش پیدا کرده و بسیاری از استعداد های آن ها دیده نخواهد شد.
کاهش حس و حال خوب
بسیاری از کودکان کار از دوران 12 الی 13 سالگی مشغول به کار بوده اند و در شرایط های مختلف چم و خم و تلاطم های زندگی را به عینه چشیده اند. بدیهی است این افراد نسبت به هم سن و سالان خود تجربه لحظات شاد و شیرین را خیلی کمتر تجربه کرده اند و بیشتر مواقع حس و حال منفی و غمگین خواهند داشت. این شرایط تا جایی پیش می رود که اگر خود آن ها هم بخواهند نمیتوانند حال خوبی داشته باشند.
احساس سربار بودن
بسیاری از کودکانی که به فعالیت های اقتصادی مشغول هستند، در صورتی که سر کار نروند احساس سربار بودن بیشتری خواهند داشت. چرا که تامین شرایط مالی خانواده و یا حداقل خود این کودکان بر عهده خودشان است.
از بین رفتن آینده کودکان
کودکان کار با نداشتن سطح تحصیلات کافی و مناسب و عدم یادگیری مهارت ها و تخصص های لازم و همچنین نبود پشتوانه های مالی و یا حتی حمایت های کوچک اعضای خانواده به صورت کلی دارای آینده روشن و درخشانی نخواهند بود. به همین دلیل آینده بسیاری از کودکان کار روشن نخواهد بود.
مبارزه با کار کودکان
برای مبارزه با کار کودکان راهکار های مختلفی وجود دارد در ادامه هرکدام از راه ها را بررسی کرده و در انتها بهترین راه برای مبارزه با کار کودکان را معرفی خواهیم کرد.
آگاهی بخشی و ایجاد فرهنگ
دولت و دیگر آحاد مردم وظیفه دارند تا دیگران را از آسیب های کار کردن کودکان مطلع کنند. این مسئله به گونه ای در طی چندین سال برطرف خواهد شد که مردم باید به این باور و درک برسند که کودکان بزرگترین سرمایه های انسانی آینده خواهند بود. هنگامی که این مشکل از طریق فرهنگ سازی در جامعه برطرف گردد.
تصویب و اجرای قوانین حمایتی
در مجلس جمهوری اسلامی ایران قوانین و طرح های مختلفی برای حمایت از کودکان کار تصویب شده است؛ دولت و دیگر دستگاه ها موظف هستند که تمامی این طرح ها و قوانین را به صورت صحیح در سطح کشور اجرا کنند. همچنین وظیفه انسانی تمامی اعضای جامعه است که از دستگاه های دولتی و موسسات خیریه خصوصی در یاری رسانی به کودکان کار حمایت کنند، تا خدمت رسانی به این عزیزان به درستی صورت گیرد.
همکاری سازمان های دولتی با شرکت های خصوصی
دولت میتواند طی همکاری های مختلفی که با بخش خصوصی سازی انجام دهد فضا را برای سرمایه گذاری های مختلف بخش خصوصی برای داشتن منافع مشترک به نتایج بسیار خوبی برسند. امید است که همکاری سازمان ها و شرکت ها به صورت بسیار بهتری انجام شود.
ایجاد شغل مناسب برای بزرگسالان
در ابتدا دولت وظیفه دارد که برای همه جوانان شغل متناسب با علایق آن ها را به میزان درآمد مناسب فراهم آورد. در این راستا موسسات و شرکت های مختلفی هم بر روی این موضوع فعالیت می کنند. کارآفرینان، شرکت های خصوصی و همچنین موسسات خیریه ای که در زمینه ی توانمند سازی خانواده ها فعالیت می کنند، میتوانند به این اصل مهم دست پیدا کنند.
معرفی به موسسات خیریه
کودکان بدون سرپرست و بدسرپرست زیادی در جامعه زندگی میکنند. همچنین تعداد زنان سرپرست خانوار هم اخیرا بسیار روبه افزایش بوده است. شما میتوانید با معرفی زنان سرپرست خانوار و کودکان بدون سرپرست و یا بدسرپرست به موسسات خیریه از آن ها حمایت کنید. به عنوان مثال موسسات خیریه مختلفی وجود دارند که هر کدام از آن ها خدمات متفاوتی را ارائه میدهند. در ادامه موسساتی که از کودکان کار حمایت میکنند را به شما معرفی میکنیم.
- انجمن حمایت از حقوق کودکان
- موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان
- بنیاد کودک
- موسسه خیریه کودکان فرشته اند
- موسسه حمایت از کودکان بی پناه کمک
- موسسه خیریه بین المللی زنجیره امید
- موسسه خیریه نیکوکاران شریف
- سامانه آنلاین کمک به تحصیل کودکان به مهربانی
هر یک از این موسسات خدماتی از جمله ارائه سبد های کمک معیشتی، درمان بیماری ها، کمک به ادامه تحصیل کودکان و … به کودکان کار و یا سرپرستان آنان ارائه میدهند.
معرفی به اورژانس اجتماعی
بهترین و سریع ترین روش برای مبارزه با کار کودکان معرفی کودکان کار به سازمان اورژانس اجتماعی است. در این راستا می بایست ما پس از مشاهده یک کودک کار در خیابان با اورژانس اجتماعی تماس گرفته و مشخصات آن کودک کار را به نیروهای اورژانس اجتماعی اطلاع می دهیم سپس آنها به محل آمده و مقدمات تحت حمایت قرار دادن کودکان کار را انجام خواهند داد.
نتایج
به طوری کلی مبارزه با کار کودکان نیاز دارد تا بین تمامی سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی و آحاد مردم جامعه همکاری های مناسبی تحقق پیدا کند تا بتوانند در کنار هم برای برطرف کردن موضوع کار کودکان فعالیت کردن و به نتایج بالایی دست پیدا کنند.