کودکان بازمانده از تحصیل

در این مقاله به بررسی علل و عوامل موثر در بازماندن کودکان از تحصیل، تجزیه و تحلیل تأثیرات آن بر رشد و توسعه کودکان، و ارائه راهکارها و سیاست‌های مناسب برای کاهش این مشکلات و حمایت از این کودکان می پردازیم.

شناخت کودکان بازمانده از تحصیل

تعریف و شناخت کودکان بازمانده از تحصیل می‌تواند به عنوان ابتدایی‌ترین قدم در حل مشکلات این گروه از کودکان مورد توجه قرار گیرد. در این قسمت از مقاله، مفهوم، تعریف و طبقه‌بندی کودکان بازمانده از تحصیل بررسی می‌شود.

کودکان بازمانده از تحصیل به کودکانی اشاره دارد که به دلایل مختلفی نتوانسته‌اند به تحصیلات رایج در سن معین خود دست یابند. این دلایل می‌توانند شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ناتوانی‌های ذهنی و جسمی باشند. برای مثال، فقر، جنگ، مهاجرت، تبعیض نژادی یا جنسی، ناتوانی، بیماری و محدودیت ‌های جغرافیایی از جمله عواملی هستند که باعث افزایش کودکان بازمانده از تحصیل می شوند.

در طبقه ‌بندی کودکان بازمانده از تحصیل، می‌توان آن‌ها را به دو دسته عمده تقسیم کرد: کودکانی که به طور کامل از تحصیلات بازمانده‌اند و هیچ آموزشی ندیده ‌اند، و کودکانی که می‌توانند به صورت محدود و با شرایط خاصی در فرآیند آموزش شرکت کنند، اما با تحصیلات رایج همسالان خود همخوانی ندارند. برای هر دسته از کودکان بازمانده از تحصیل، راهکارها و سیاست‌های متفاوتی برای بهبود وضعیت و ارائه فرصت‌های آموزشی مناسب باید در نظر گرفته شود.

به طور خلاصه، شناخت دقیق از مفهوم و تعریف کودکان بازمانده از تحصیل و طبقه ‌بندی صحیح آن‌ها ابتدایی‌ ترین قدم در جهت شناسایی مشکلات آن‌ها و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت این گروه از کودکان است.

عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بر کودکان بازمانده از تحصیل

عوامل بازماندن از تحصیل در کودکان می‌توانند از جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نشات بگیرند. این عوامل به صورت تعاملی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند باعث بازماندن کودکان از تحصیل شوند.

از جنبه اجتماعی، عواملی مانند نابرابری و تبعیض اجتماعی، خشونت خانگی، بدرفتاری، مهاجرت و جنگ می‌توانند بازماندن کودکان را تحت تأثیر قرار دهند. نابرابری اجتماعی و تبعیض نسبت به کودکان بر اساس جنسیت، نژاد، اعتقادات دینی و قومیت، می‌تواند دسترسی آن‌ها به آموزش را محدود کند و بازماندن را به همراه داشته باشد.

عوامل اقتصادی نیز می‌توانند بازماندن کودکان از تحصیل را تشدید کنند. فقر، بیکاری، کمبود منابع مالی، نداشتن دسترسی به تأمین هزینه‌های آموزشی و نگهداری از کودکان، همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند کودکان از تحصیل عقب بمانند.

از جنبه فرهنگی، تفاوت‌های فرهنگی و زبانی، نیازهای خاص کودکان مهاجر و اقلیت‌های قومی، عدم تطابق با ساختار آموزشی رایج و تفاوت میان ارزش‌ها و اصول فرهنگی می‌تواند بازماندن کودکان را افزایش دهد.

از سوی دیگر، عوامل سیاسی نیز می‌توانند تأثیر گذار باشند. ناپایداری سیاسی، جنگ، تحریم‌ها و ناتوانی دولت در ارائه زیرساخت‌های آموزشی مطلوب، می‌توانند باعث محدود شدن دسترسی کودکان به آموزش و بازماندن آن‌ها از تحصیل شوند.

در نهایت، برای مقابله با این عوامل و کاهش بازماندن کودکان از تحصیل، لازم است سیاست‌ها و برنامه‌هایی در حوزه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی اجرا شود. تأمین تسهیلات آموزشی برابر و مناسب، ترویج فرهنگ آموزش و تحصیل، ایجاد فرصت‌های شغلی برای والدین و ایجاد زمینه‌هایی برای حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند بازدهی مطلوبی در کاهش بازماندن از تحصیل داشته باشند.

تأثیرات روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی بازماندگی از تحصیل بر رشد و توسعه کودکان

این تأثیرات می‌توانند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر رشد و توسعه جسمی، شناختی، اجتماعی و روانی کودکان تأثیر بگذارند.

از نظر روانشناختی، بازماندگی از تحصیل می‌تواند عواقب منفی روانی را بر کودکان داشته باشد. کودکانی که از تحصیل عقب مانده‌اند، اغلب با تجربه احساس ناکامی، کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی مواجه می‌شوند.

در زمینه اجتماعی، بازماندن از تحصیل می‌تواند منجر به ایجاد عدم تعادل در روابط اجتماعی کودکان شود.

از نظر اقتصادی، کودکان بازمانده از تحصیل، به دلیل کمبود مهارت‌ها و آموزش‌های لازم، اغلب به شغل‌های کم‌درآمد و کارهای بدون مجوز محدود می‌شوند. این موضوع می‌تواند در سطح فردی و جمعی، تاثیرات سنگینی را بر اقتصاد و توسعه اجتماعی تحمیل کند.

بنابراین، بررسی تأثیرات روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی بازماندن از تحصیل بر رشد و توسعه کودکان نشان می‌دهد که این مسئله یک چالش جدی است که نه تنها نیازمند توجه جامعه و دولت، بلکه برنامه‌ها و سیاست‌های متعددی نیز جهت کاهش بازماندگان از تحصیل و تسهیل رشد و توسعه جامعه باید در نظر گرفته شود.

راهکارهای کاهش بازماندگی از تحصیل با بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های آموزشی و اقتصادی

برای کاهش این معضل، می‌توان از راهکارهای متعددی استفاده کرد که در ادامه، به برخی از سیاست‌ها و برنامه‌های آموزشی و اقتصادی اشاره می‌کنیم:

• ایجاد زیرساخت‌های آموزشی قوی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آموزشی از جمله ایجاد مدارس کیفی، بهبود تجهیزات و منابع آموزشی، ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت مدارس در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته، می‌تواند دسترسی به تحصیل را برای کودکان بازمانده آسان کند.

• ارائه حمایت مالی: ارائه بورسیه‌ها و کمک‌های مالی به خانواده‌های کم درآمد و آسیب‌پذیر، کاهش هزینه‌های آموزشی مانند شهریه و کتاب‌های درسی، و ایجاد بستری برای تأمین نیازهای اساسی کودکان (مانند سبک ‌زندگی، تغذیه، وسایل تحصیلی)، تاثیر به خصوصی دارد.

این راهکارها، همراه با تعاون بین دولت، سازمان‌های غیردولتی، جامعه و خانواده‌ها، می‌توانند به بهبود رشد و توسعه کودکان کمک کنند.

راهکارهای حمایت از کودکان نیازمند

راه‌های حمایت از کودکان نیازمند بازمانده از تحصیل شامل اقدامات و برنامه‌های گسترده‌ای است که در زیر، به برخی از موارد اشاره می‌کنم:

• برنامه ‌های پیش ‌درآمد و مهد کودک برای کودکان نیازمند
• کمک ‌های آموزشی در مدارس
• کمک‌ های مالی، بورسیه‌ ها و تسهیلات اقتصادی به خانواده‌های نیازمند
• خدمات روانشناختی و اجتماعی برای کودکان نیازمند، از جمله مشاوره تحصیلی، راهنمایی و توانمندسازی روانی
• همکاری با خانواده‌ های کودکان نیازمند و فراهم کردن محیط ‌های حامی
• ایجاد برنامه‌ های پیگیری و نظارت مستمر بر تحصیلات کودکان نیازمند

کمک های غیر نقدی به دانش آموزان بازمانده از تحصیل

کمک‌ های غیرنقدی به دانش‌آموزان نیازمند و بازمانده از تحصیل می‌تواند شامل اقدامات و پشتیبانی‌هایی باشد که به طور مستقیم به رشد و پیشرفت تحصیلی آنها کمک کند. در زیر، به برخی از کمک‌های غیرنقدی که می‌تواند به دانش‌آموزان نیازمند و بازمانده از تحصیل کمک کند، اشاره می‌کنیم:

• منابع آموزشی: ارائه کتب درسی، جزوات، منابع آموزشی و تکنولوژی آموزشی می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا به منابع لازم برای یادگیری دسترسی داشته باشند.
• برنامه‌های تقویت علمی: برگزاری دوره‌ها، کارگاه‌ها و برنامه‌های تقویت علمی به صورت رایگان می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا مهارت‌ها و دانش خود را تقویت کنند و بهترین عملکرد را در تحصیلات خود داشته باشند.
• مشاوره تحصیلی: ارائه خدمات مشاوره تحصیلی به دانش‌آموزان می‌تواند در هدایت آنها در انتخاب رشته تحصیلی، مشکلات تحصیلی و اجتماعی، و همچنین برنامه ‌ریزی تحصیلی به آنها کمک کند.
• تسهیلات و تجهیزات تحصیلی: فراهم‌سازی تسهیلات و تجهیزات تحصیلی مانند کامپیوترها، اینترنت، کلاس‌های آموزشی، کتابخانه و آزمایشگاه‌های علمی می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا در فرآیند یادگیری بهتر پیشرفت کنند.
• بورسیه‌ها و تسهیلات مالی: ارائه بورسیه‌ها، وام‌های تحصیلی و کمک‌های مالی به دانش‌آموزان نیازمند می‌تواند به آنها کمک کند تا هزینه‌های تحصیلی را تامین کرده و به تحصیلات خود ادامه دهند.
• برنامه‌های توانمندسازی: برگزاری برنامه‌های توانمندسازی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های زندگی، مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های شغلی را به دانش‌آموزان آموزش داده و آنها را برای زندگی پس از تحصیل آماده کند.

با ارائه این کمک‌های غیرنقدی، می‌توان به دانش‌آموزان نیازمند و بی بضاعت کمک کرد تا بهترین فرصت برای پیشرفت و توسعه خود داشته باشند.

نقش موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان در حمایت کودکان بازمانده از تحصیل

موسسات خیریه در رابطه با کودکان بازمانده از تحصیل و حمایت از آنها نقش بسیار مهمی دارند. این موسسات با تمرکز بر بهبود شرایط زندگی و تحصیل کودکانی که به دلایلی که در بالا ذکر شد از تحصیل بازمانده اند، به طور فعال در جامعه فعالیت می‌کنند.

موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان قم فعال در حوزه حمایت از کودکان نیازمند و بی سرپرست و بدسرپرست در ایران است. این موسسه با هدف کمک به کودکان و نوجوانان محروم، ایجاد فرصت‌های آموزشی، توانمند سازی، و حمایت اجتماعی از آنها فعالیت می‌کند.

روند فعالیت موسسه خیریه “باران مهر وعاطفه نیکان” در خصوص حمایت تحصیلی معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل: این موسسه با همکاری با مراکز خدمات اجتماعی و آموزشی و مدارس محلی، کودکان بازمانده از تحصیل را شناسایی می‌کند.
2. ارائه کمک‌های مالی و نقدی: موسسه باران مهر و عاطفه به کودکان بازمانده از تحصیل کمک‌های مالی و نقدی ارائه می دهد تا هزینه‌های تحصیلی شان تامین شود و از مشکلات مالی جلوگیری شود. این کمک‌ها ممکن است شامل بورسیه‌ها، اعانه‌ها، هزینه‌های درسی و لوازم تحصیلی باشند.
3. ایجاد فرصت‌های آموزشی: موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان برنامه‌ های آموزشی را برای کودکان بازمانده از تحصیل ایجاد میکند. این برنامه‌ها ممکن است شامل کلاس‌های تقویتی، تدریس فوق‌برنامه، فرصت‌های یادگیری فراگیر و مشاوره تحصیلی باشد. هدف از این برنامه‌ها، افزایش سطح دانش و مهارت‌های تحصیلی کودکان است.
4. ارائه خدمات پشتیبانی و رفاهی: خدمات پشتیبانی و رفاهی مانند خوراک، پوشاک، وسایل تحصیلی و سایر نیازهای روزمره به کودکان بازمانده از تحصیل تحت پوشش موسسه خیریه باران مهر و عاطفه ارائه داده می شود
5. مشاوره و راهنمایی: موسسه باران مهر و عاطفه خدمات مشاوره و راهنمایی به کودکان بازمانده از تحصیل و خانواده‌هایشان ارائه می دهد که این خدمات در رفع مشکلات تحصیلی، اجتماعی و روانشناختی کودکان موثر است.

موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان با ارائه این پشتیبانی‌ها از کودکان بازمانده از تحصیل کمک می‌کند تا زمینه‌های مناسبی برای تحصیلات آنها فراهم شود و آنها در رشد و توسعه خود پیشرفت کنند.

هر فردی حق دارد از آموزش مناسب و حرفه‌ای بهره‌مند باشد، که این امکانات باید به‌طور طبیعی برای همه فراهم شود. اما متاسفانه شاهد این هستیم که بسیاری از کودکان بازمانده از تحصیل هستند. وقتی که فرصت تحصیل برای کودکان وجود نداشته باشد، مطمئنا آینده آن‌ها نیز در خطر خواهد بود. در ادامه به بررسی مسئله کودکانی که از تحصیل جا مانده‌اند می‌پردازیم و عوامل ایجاد این مشکلات و راه‌حل‌های ممکن برای آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. بنابراین، تا آخر این مقاله با ما همراه باشید تا به این مسئله نگاهی بی‌اندازیم.

 

شناخت کودکان بازمانده از تحصیل

اهمیت داشتن فرصت‌های مناسب برای تحصیل آشکار و لازم بوده تا شرایط مساعد برای همه افراد فراهم شود. کودکان بازمانده از تحصیل به کسانی می‌گویند که به‌دلیل عوامل خارجی از تحصیلات باز می‌مانند.

اشاره کردن به این نکته ضروری است که این کودکان از فرصت‌های اجتماعی بسیار زیادی در آینده نیز محروم می‌شوند. بسیاری از آن‌ها در سنین پایین وارد بازار کار شده که این موضوع چالش‌های خاصی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

داشتن مدارک تحصیلی می‌تواند در بسیاری از مشاغل و فرصت‌های زندگی تاثیرگذار باشد. سواد و آگاهی به افراد کمک می‌کند تا بهتر زندگی کنند. بی‌سوادی برای یک کودک ایرانی در قرن بیست و یکم بسیار ناخوشایند است.

متاسفانه، بین کودکانی که از تحصیل بازمانده‌اند، نخبگان زیادی وجود دارند که توانایی‌های آن‌ها مورد ارزیابی قرار نمی‌گیرد. این واقعیت غم‌انگیز بوده که کودکی که می‌توانست نخبه ریاضی باشد، اکنون درحال کار سخت برای تامین نیاز‌های اولیه خود است. این موضوع باعث ناراحتی و اندوه هر انسان شریفی می‌شود.

مهم‌ترین عوامل ترک تحصیل کودکان

ترک تحصیل کودک، به عوامل گوناگونی بستگی دارد که هر یک باید به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند.

• یکی‌از دلایل این موضوع، عدم وجود امکانات آموزشی در مناطق محروم است. در بسیاری از مناطق، مدارس مناسب برای تحصیل وجود ندارد یا به سادگی مدارس پایه‌های بالا‌تر ایجاد نشده‌اند. این مشکل باعث شده که بیش‌ترین کودکان بازمانده از تحصیل در مناطق محروم باشند.
• یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل، فقر است. فقر، بزرگ‌ترین مشکلی که می‌توان برای یک خانواده تصور کرد. هر‌چند مدارس دولتی آموزش رایگان ارائه می‌دهند، اما هنوز هم برخی از کودکان به‌دلیل فقر از تحصیل منصرف می‌شوند.
• هزینه‌های مدرسه از‌جمله لباس، کیف، کتاب و کفش، ضروریاتی هستند که برخی از خانواده‌ها نمی‌توانند تامین کنند.
• تبعیض جنسیتی نیز در موضوع ترک تحصیل دختران در برخی مناطق وجود دارد. متاسفانه برخی از خانواده‌ها هنوز باور دارند که دختران نباید بیش‌از‌حد بد‌انند و با بهانه‌های مختلف از ادامه تحصیل، آن‌ها را منع می‌کنند.
• بی‌سرپرستی یا بد‌سرپرستی نیز از عوامل ترک تحصیل کودک است که می‌تواند باعث ایجاد موانع برای تحصیل فرزندان شود.

از‌جمله عوامل تاثیرگذار دیگر در ترک تحصیل کودک، می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد.

• اعتیاد والدین
• طلاق والدین
• بد‌سرپرستی یا عدم وجود سرپرست موثر (دانش‌آموزان تک والد یا کسانی که تحت سرپرستی افراد دیگر غیر از پدر و مادر خود، مانند فردی غیرقانونی هستند، در معرض خطر ترک تحصیل بیشتری قرار دارند.)
• مشکلات و ناتوانی‌های جسمی، از‌جمله معلولیت‌ها و بیماری‌های مختلف
• فقر فرهنگی
• مهاجرت و تغییر مکان زندگی یا تحصیل
• کمبود انگیزه
• تاخیر در شروع تحصیل

عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بر کودکان بازمانده از تحصیل

عوامل بازماندن از تحصیل در کودکان می‌توانند از جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نشات گیرند. این عوامل به‌صورت تعاملی تاثیر می‌گذارند و می‌توانند باعث بازماندن کودکان از تحصیل شوند.

• از جنبه اجتماعی، عواملی مانند نابرابری و تبعیض اجتماعی، خشونت خانگی، بد‌رفتاری، مهاجرت و جنگ می‌توانند بازماندن کودکان را تحت‌تاثیر قرار دهند. نابرابری اجتماعی و تبعیض نسبت به کودکان براساس جنسیت، نژاد، اعتقادات دینی و قومیت، می‌تواند دسترسی آن‌ها به آموزش را محدود کند و بازماندن را به همراه داشته باشد.
• عوامل اقتصادی نیز می‌توانند بازماندن کودکان از تحصیل را تشدید کنند. فقر، بی‌کاری، کمبود منابع مالی، نداشتن دسترسی به تامین هزینه‌های آموزشی و نگهداری از کودکان، همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند کودکان از تحصیل عقب بمانند.
• از جنبه فرهنگی، تفاوت‌های فرهنگی و زبانی، نیاز‌های خاص کودکان مهاجر و اقلیت‌های قومی، عدم تطابق با ساختار آموزشی رایج و تفاوت میان ارزش‌ها و اصول فرهنگی می‌تواند بازماندن کودکان را افزایش دهد.
• ازسوی‌دیگر، عوامل سیاسی نیز می‌توانند تاثیر‌گذار باشند. نا‌پایداری سیاسی، جنگ، تحریم‌ها و ناتوانی دولت در ارائه زیرساخت‌های آموزشی مطلوب، توانسته باعث محدود شدن دسترسی کودکان به آموزش و بازماندن آن‌ها از تحصیل شوند.

در‌نهایت، برای مقابله با این عوامل و کاهش بازماندن کودکان از تحصیل، لازم است سیاست‌ها و برنامه‌هایی در حوزه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی اجرا شود. تامین تسهیلات آموزشی برابر و مناسب، ترویج فرهنگ آموزش و تحصیل، ایجاد فرصت‌های شغلی برای والدین و ایجاد زمینه‌هایی برای حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل از‌جمله اقداماتی هستند که می‌توانند بازدهی مطلوبی در کاهش بازماندن از تحصیل داشته باشند.

تأثیرات روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی بازماندگی از تحصیل بر رشد و توسعه کودکان

این تاثیرات می‌توانند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر رشد و توسعه جسمی، شناختی، اجتماعی و روانی کودکان تاثیر بگذارند.

• ازنظر روانشناختی، بازماندن از تحصیل می‌تواند عواقب منفی روانی را بر کودکان داشته باشد. کودکانی که از تحصیل عقب ‌مانده‌اند، اغلب با تجربه احساس ناکامی، کاهش اعتماد‌به‌نفس، اضطراب و افسردگی مواجه می‌شوند.
• درزمینه اجتماعی، بازماندن از تحصیل می‌تواند منجر به ایجاد عدم تعادل در روابط اجتماعی کودکان شود.
• ازنظر اقتصادی، کودکان بازمانده از تحصیل، به‌دلیل کمبود مهارت‌ها و آموزش‌های لازم، اغلب به شغل‌های کم‌درآمد و کار‌های بدون مجوز محدود می‌شوند. این موضوع می‌تواند در سطح فردی و جمعی، تاثیرات سنگینی را بر اقتصاد و توسعه اجتماعی تحمیل کند.

بنابراین، بررسی تاثیرات روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی بازماندن از تحصیل بر رشد و توسعه کودکان نشان می‌دهد که این مسئله یک چالش جدی است که نه‌تنها نیازمند توجه جامعه و دولت، بلکه برنامه‌ها و سیاست‌های متعددی نیز جهت کاهش بازماندگان از تحصیل و تسهیل رشد و توسعه جامعه باید درنظر گرفته شود.

اقدامات یونیسف برای کودکان بازمانده از تحصیل

سازمان ملل، یکی از پایه‌های حقوق بشر در سطح جهان است و شرایط عمومی جهان را نظارت می‌کند. یونیسف، به‌طور خاص به مسائل کودکان در سراسر دنیا می‌پردازد. این سازمان برای کمک به کودکان اقدامات متعددی انجام می‌دهد، از‌جمله پیش‌گیری از ترک تحصیل. در ایران نیز، یونیسف برنامه‌های خاصی دنبال می‌کند تا کودکان بازمانده از تحصیل را کمتر کند.

آمار‌های یونیسف در ایران نشان می‌دهد که بیشتر بازماندگان از تحصیل از مهاجران افغانستانی هستند. این سازمان با دولت ایران هم‌کاری می‌کند تا به این کودکان کمک کند. از سال 94 این امکان برای تحصیل کودکان پناه‌جو در ایران فراهم شده است.

همچنین، یونیسف برنامه‌هایی برای بهبود شرایط تحصیل در مناطق مرزی یا دورافتاده اجرا می‌کند. البته باید به این نکته توجه داشت که این سازمان نمی‌تواند به همه نیاز‌ها پاسخ دهد و باید افراد خیر هم دراین زمینه کمک کنند.

مقایسه آمار دختران و پسران بازمانده از تحصیل

درحال‌حاضر آمار واقعی جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل در دسترس نیست و اطلاعات مختلفی ارائه‌شده است. با‌این‌حال با توجه به اهمیت و قدرت یونیسف، به آمار‌های در دسترس بسنده می‌کنیم. به‌عنوان مثال، یونیسف اعلام کرده که در سال 1395، 770 هزار کودک در ایران از تحصیل بازمانده‌اند.

این اطلاعات نشان‌دهنده شرایط ناامن و سختی که بازماندگان از تحصیل با آن مواجه هستند. یک گزارش دیگر نشان داد که تعداد دختران بازمانده از تحصیل، 3 برابر بیشتر از پسران بوده، که این نکته نگران‌کننده است.

در بسیاری از مناطق، تحصیل دختران اهمیت کم‌تری نسبت به پسران دارد و در برخی موارد، ازدواج زودهنگام باعث ترک تحصیل دختران می‌شود. برای رفع این مشکلات، لازم است به فرهنگ‌سازی و ایجاد امکانات آموزشی مناسب برای دختران توجه بیشتری شود. امیدواریم که هیچ دختری به‌دلیل جنسیت خود از حق تحصیل محروم نشود و همه بتوانند از آموزش بهره‌مند شوند، بدون اینکه جنسیت آن‌ها تعیین‌کننده باشد.

راه‌کارهای کاهش بازماندگی از تحصیل

برای کاهش تعداد کودکان بازمانده از تحصیل ، می‌توان از راه‌کار‌های متعددی استفاده کرد که در ادامه به برخی از سیاست‌ها و برنامه‌های آموزشی و اقتصادی اشاره می‌کنیم.

• ایجاد زیرساخت‌های آموزشی قوی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آموزشی از‌جمله ایجاد مدارس کیفی، بهبود تجهیزات و منابع آموزشی، ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت مدارس در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته، می‌تواند دسترسی به تحصیل کودکان کار را آسان کند.
• ارائه حمایت مالی: ارائه بورسیه‌ها و حمایت آنلاین به خانواده‌های کم‌درآمد و آسیب‌پذیر، کاهش هزینه‌های آموزشی مانند شهریه و کتاب‌های درسی، و ایجاد بستری برای تامین نیاز‌های اساسی کودکان (مانند سبک ‌زندگی، تغذیه، وسایل تحصیلی)، تاثیر به‌خصوصی دارد.

این راه‌کار‌ها، همراه با تعاون بین دولت، سازمان‌های غیردولتی، جامعه و خانواده‌ها، می‌توانند به بهبود رشد و توسعه کودکان کمک کنند.

راه‌کارهای حمایت از کودکان نیازمند

راه‌های حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل شامل اقدامات و برنامه‌های گسترده‌ای است که در زیر، به برخی از موارد اشاره می‌کنیم.

• برنامه ‌های پیش ‌درآمد و مهد کودک برای کودکان نیازمند
• کمک ‌های آموزشی در مدارس
• حمایت مالی از کودکان بازمانده از تحصیل، بورسیه‌‌ها و تسهیلات اقتصادی به خانواده‌های نیازمند
• خدمات روانشناختی و اجتماعی برای کودکان نیازمند، از‌جمله مشاوره تحصیلی، راهنمایی و توانمندسازی روانی
• حمایت آنلاین و هم‌کاری با خانواده‌‌های کودکان نیازمند
• ایجاد برنامه‌‌های پیگیری و نظارت مستمر بر تحصیل کودکان کار

نقش جامعه و خیریه‌ها

هرسال، هزاران کودک به‌دلایل مختلف قادر به ادامه تحصیل نمی‌باشند و آرزو‌هایشان به‌سرعت از بین می‌رود. هر کودکی که از تحصیل باز مانده، به‌دنبال یک زندگی بهتر در آینده است. بسیاری از آن‌ها آرزو دارند تحصیلات خود را ادامه داده و شغلی خوب پیدا کنند. اما بسیاری از آن‌ها در شرایط بسیار نا‌مناسبی زندگی می‌کنند و امیدوارند تحصیل، راهی برای زندگی بهتر در آینده باشد. حال فکر کنید که حتی این ‌روشنایی امید نیز از بین برود.

اگر پسری باشید، شما باید بلافاصله وارد دنیای بی‌رحم کار شوید، چون یا پدری ندارید یا اصلا فرقی نمی‌کند. همچنین بسیاری از دختران نیز باید آرزو‌های شغلی خود را فراموش کنند و به حجله عروس بروند. این سرنوشت تلخ هزاران کودک در ایران است. بدون شک، هیچ‌کار خیری به‌اندازه کمک به این کودکان اهمیت ندارد. اگر جامعه و خیرین، خود را مسئول این کودکان بد‌انند، مطمئنا زندگی بسیاری از آن‌ها از نابودی نجات پیدا خواهد کرد. اگر شما هم به‌عنوان یک انسان خیر قدرت نجات زندگی این کودکان بی‌گناه را دارید، حتما این اقدام خیر را انجام دهید.

نقش موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان در حمایت کودکان بازمانده از تحصیل

موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان قم فعال در حوزه حمایت از کودکان نیازمند و بی‌سرپرست و بد‌سرپرست در ایران است. این موسسه با هدف کمک به کودکان و نوجوانان محروم، ایجاد فرصت‌های آموزشی، توانمند‌سازی، و حمایت اجتماعی از آنها فعالیت می‌کند. روند فعالیت موسسه در خصوص حمایت تحصیلی معمولا شامل مراحل زیر است.

• شناسایی کودکان: این موسسه با هم‌کاری مراکز خدمات اجتماعی و آموزشی و مدارس محلی، کودکان را شناسایی می‌کند.
• ارائه کمک‌های مالی و نقدی: موسسه به کودکان کمک‌های مالی و نقدی ارائه می‌دهد تا هزینه‌های تحصیلی‌شان تامین شود و از مشکلات مالی جلوگیری شود. این کمک‌ها ممکن است شامل بورسیه‌ها، اعانه‌ها، هزینه‌های درسی و لوازم تحصیلی باشند.
• ایجاد فرصت‌های آموزشی: برنامه‌‌های آموزشی را برای کودکان بازمانده از تحصیل ایجاد می‌کند. این برنامه‌ها، شامل کلاس‌های تقویتی، تدریس فوق‌برنامه، فرصت‌های یادگیری فراگیر و مشاوره تحصیلی باشد. هدف از این برنامه‌ها، افزایش سطح دانش و مهارت‌های تحصیلی کودکان است.
• ارائه خدمات پشتیبانی و رفاهی: خدمات پشتیبانی و رفاهی مانند خوراک، پوشاک، وسایل تحصیلی و سایر نیاز‌های روزمره به کودکان تحت پوشش موسسه ارائه داده می‌شود.
• مشاوره و راهنمایی: خدمات مشاوره و راهنمایی به کودکان و خانواده‌هایشان ارائه می‌دهد که این خدمات در رفع مشکلات تحصیلی، اجتماعی و روانشناختی کودکان موثر است.

موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان با ارائه این پشتیبانی‌ها از کودکان بازمانده از تحصیل کمک می‌کند تا زمینه‌های مناسبی برای تحصیلات آن‌ها فراهم شود و در رشد و توسعه خود پیشرفت کنند.

جمع‌بندی

هرسال، بسیاری از بچه‌ها به‌دلیل مشکلات مختلف نمی‌توانند به مدرسه بروند. متاسفانه بعضی از آن‌ها هیچ‌وقت فرصت تحصیل را ندارند و در‌نهایت از این فرصت محروم می‌شوند. در این شرایط، کمک خیرین می‌تواند آینده‌ کودکان بازمانده از تحصیل را نجات دهد.

در این مقاله ما به بررسی معضل بازماندگی از تحصیل و راه‌کار‌های بهبود آن پرداخته‌ایم. هدف ما این است که تعداد بیشتری از بچه‌ها را از خطر بازماندن از تحصیل نجات دهیم. این دنیا به بارانی از جنس مهر و عاطفه شما نیاز دارد.

اگر تجربه‌ خاصی دراین زمینه دارید یا اگر احساس مسئولیت و توانایی حمایت از بچه‌های بازمانده از تحصیل را دارید، حالا زمان مناسبی است که به این کار مهم بپردازید.

موسسه های خیریه نقش بسیار موثری برای تحصیل کودکان دارند؛ به گونه ای که در حال حاضر تعداد دقیقی از کودکانی که تحت حمایت موسسه های خیریه تحصیلی هستند در دسترس نیست؛ ولی بنا به گزارش وزارت آموزش و پرورش در سال 1399 تعداد 370 هزار نفر از کودکان،  از موسسه های خیریه بابت هزینه های تحصیلشان مستمری دریافت میکنند. این آمار با توجه به وضعیت نامناسب اقتصادی و همچنین پیشرفته تر شدن تجهیزات و وسایل برای تحصیل و بالا رفتن هزینه ها،  همواره کودکان بسیاری برای تحصیل خود به کمک موسسات نیاز دارند. و همیشه تعداد این کودکان در حال افزایش است به گونه ای که تخمین زده میشود در سال 2030 تعداد کودکان نیازمند از 370 هزار نفر به چند میلیون نفر خواهد رسید.

 

بسیاری از کودکان به خاطر شرایط نامناسب اقتصادی خانواده، شرایط مناسبی را ندارند؛ علاوه بر آن با توجه به بوجود آمدن مشاغل جدید و پایان یافتن عمر برخی از مشاغل قدیم و کاهش میزان درآمد برخی از مشاغل در این تحولات، باعث شده است که تاثیر بسیاری بر کاهش میزان درآمد خانواده ها و افزایش هزینه های آن ها شده است. طبیعی است در چنین شرایطی که مشاغل بسیاری آسیب دیده اند وظیفه انسانی همه ماست که اجازه ندهیم این شرایط باعث به وجود آمدن مشکلات متعدد برای تحصیل دانش آموزان شود.

 این مسئله نه تنها در ایران به یکی از مسائل اصلی تبدیل شده است بلکه در دیگر کشور ها مانند یمن، فلسطین، افغانستان، روسیه، پاکستان، کشور های آفریقای شمالی و … هم تاثیرات بسزایی داشته است. برای جلوگیری از افزایش تعداد افراد تحصیل نکرده در سراسر جهان، موسسات خیریه بسیاری به وجود آمده اند و هر کدام از این موسسه ها توانایی های مختلفی برای جلوگیری از این اتفاقات دارند؛ به عنوان مثال می توان به موسسه های مختلفی مانند یونیسف، سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی، موسسه Scientific Exploration Society، موسسه Save the Children International و … نام برد. که این موسسه ها توانسته اند تا به حال اقدامات بسیار مفیدی در سراسر جهان انجام دهند.

جالب است بدانید در کشور های پیشرفته ای که در حال حاضر مشکلاتی برای تحصیل کودکان در مدارس ندارند و یا حداقل مشکلات به این شدت وجود ندارد، میزان توجه همه ی افراد جامعه به این مسئله بسیار بالاست و برای ارتقای سطح دانش کشورشان بسیار سرمایه گذاری های متفاوتی در سنین مختلف دانش آموزان میکنند.

 

به عنوان مثال می توان کشور های فنلاند، کانادا، سوئیس، سنگاپور و ژاپن را نام برد این کشور ها برای معلم هایی که در مدارسشان تدریس میکنند هم احترام بسیار بالایی برای آن ها قائلند و هم حقوق بسیار خوبی به آنها تعلق میگیرد. این کشور از تکنولوژی های پیشرفته و همچنین بهترین امکانات آموزشی همچنین بهترین روش های تدریس استفاده میکنند.

 

با توجه به این مطالب میتوانید به میزان اهمیت بالای این موضوع پی ببرید. حال وقتی این شرایط را نسبت به شرایط تحصیل در ایران مقایسه میکنید، پی می برید که شرایط تحصیل در ایران چه قدر ضعیف پیگیری میشود.

 

 

تاریخچه کمک موسسات خیریه به تحصیل کودکان در ایران 

 

کمک های موسسات خیریه به تحصیل دانش آموزان از قبل از انقلاب اسلامی صورت گرفته است. در آن زمان به این دلیل که هزینه های تحصیل کودکان بسیار بالا بود، مدارس دولتی و خصوصی مختلفی تشکیل شده بودند؛ که برای همه ی خانواده ها توانایی پرداخت شهریه مدارس امکان پذیر نبود. به همین دلیل مدارسی هم توسط خیرین برای کودکانی با بضاعت مالی پایین که توانایی  پرداخت شهریه ها را نداشتند ساخته شد.

بعد از انقلاب اسلامی این موضوع بسیار مورد توجه بود، که تحت عنوان های مختلفی برنامه های متفاوتی برای ارتقای سطح مدارس برگزار شد که در نتیجه باعث ارتقای سیستم آموزشی کشور تا این زمان شده است ولی همواره مشکلات تحصیلی کودکان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین عوامل سطح دانش و فرهنگ مردم است.

 

 

موسسه های خیریه برای کمک به وضعیت تحصیلی دانش آموزان چه خدماتی ارائه میدهند؟

 

موسسه های خیریه برای کمک به دیگران برنامه های متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی کلی هر یک از موارد میپردازیم.

 

• کمک های مالی 

به بسیاری از خانواده های کم بضاعت و یا کودکان برای اینکه بتوانند هزینه های تحصیل خود مانند پرداخت شهریه، خرید کتب، لوازم التحریر، هزینه های خوراک، رفت و آمد و …. تامین کنند، توسط موسسه های خیریه کمک های مالی مختلفی به آن ها انجام میشود.

 

• خدمات آموزشی

برخی از مراکز خیریه خدمات آموزشی متنوعی مانند: برگزاری انواع کلاس های درس، کلاس های تقویتی، کلاس های فوق برنامه، تولید محتوا های آموزشی آنلاین و …. را برای این کودکان برگزار میکنند.

 

• ارائه خدمات پشتیبانی تحصیلی 

این دسته از خدماتی که موسسه های خیریه به مددجویان ارائه میدهند بسیار متنوع است؛ این خدمات شامل خدمات بهداشتی، کمک های غذایی، خدمات مشاوره ای، خدمات روان شناختی، تهیه تجهیزات الکترونیک، خدمات ارتباطی و …. میشود.

 

• ارائه بورسیه های تحصیلی 

برخی از موسسات خیریه به دانش آموزانی که توانایی بضاعت مالی پایینی دارند، ولی هوش، توانایی یادگیری، دانش و مهارت های بالایی دارند را برای مقاطع بالاتر و حتی دانشگاه بورسیه میکنند.

 

• توسعه مدارس خیریه 

بسیاری از خیرین و یا موسسه های خیریه به توسعه و یا ساخت مدارس علل الخصوص در مناطق محروم می پردازند. تا افرادی که در دور افتاده ترین نقاط ایران هم بتوانند از خدمات آموزشی مناسبی برخوردار باشند.

 

 

تاثیر کمک موسسه های خیریه بر کودکان 

 

موسسه های خیریه برای آینده کودکان دارای بضاعت مالی پایین تاثیر بسیار زیادی دارند. به عنوان مثال شما آینده ای را تصور کنید که با توجه به رشد تکنولوژی و پیشرفت جامعه، افرادی هنوز سواد خواندن و یا نوشتن و یا کار با انواع تکنولوژی و نرم افزار های مختلف را بلد نباشند! این جامعه چه مشکلاتی برایش پیش می آید؟ و چه فاصله طبقاتی هایی در جامعه رخ خواهد داد؟ به همین خطر موسسه های خیریه برای جلوگیری از این اتفاق ها نقش بسیار مهمی دارند.

همچنین این موسسات برای به وجود آوردن و برقرار کردن عدالت آموزشی، تلاش های قابل ستایشی انجام داده اند. که منابع آموزشی و روش های تدریس مختص به یک نفر و یا یک گروه خاص نباشد. آن ها تمام تلاش خود را میکنند تا بتوانند عدالت آموزشی را در جامعه برقرار کنند.

ما می توانیم با کمک های مختلفی به این موسسات کمک های خود را ارائه دهیم تا این موسسات بتوانند مردم را در جهت رسیدن به رفاه تحصیلی یاری کنند.

 

 

موسسه های خیریه تحصیلی ایران

 

موسسه های خیریه ای که در ایران کمک به ارتقای شرایط تحصیل کودکان فعالیت میکنند عبارتند از :

• موسسه خیریه کودکان کم برخوردار

• بنیاد آوای دانش

• سازمان خیریه فرهنگیان

• سازمان خیریه طلاب

• سازمان خیریه شهید آوینی

• سازمان خیریه پویش آموزش

• بنیاد فرهنگی و اجتماعی مهرآیین

• موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان

هر کدام از این موسسه ها تلاش های بسیاری برای ارتقای سطح کیفی تحصیل کودکان دارند.