در این مقاله می خواهیم به بررسی روند کمک رسانی به مهاجران در ایران بپردازیم. آیا در ایران به اندازه کافی برای مهاجرانی که نیاز به کمک دارند، خدمات رسانی میشود؟ چه خدماتی برای مهاجر ها توسط خیریه ها در نظر گرفته شده است؟ در حال حاضر چند نفر به عنوان مهاجر در ایران وجود دارد؟

در ادامه برای دریافت پاسخ سوال ها ادامه مقاله را با ما همراه باشید.

 

ملیت مردمی که به ایران مهاجرت کرده اند؟

 

در ایران مهاجرین غالبا از کشور های افغانستان، پاکستان، عراق و هند هستند. در اغلب این کشور ها به دلیل جنگ های داخلی و خارجی، نبود کار، امنیت، عدم ثبات و … در ایران ساکن شده اند. بزرگترین حجم از مهاجرین را مهاجران افغانستانی تشکیل میدهند. که تعداد اتباع افغانی در ایران تقریبا به 2 درصد جمعیت کل کشور  رسیده است. 

یکی از بزرگترین علت مهاجرت تعداد زیادی از مردم افغانستان به ایران به دهه 1350 میرسد؛ در آن زمان رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران، آقای خمینی(ره) به بسیج و سپاه، همراه با مخالفت های مشاوران وقت دستور میدهد که مرزها را برای مهاجرین افغانستانی در ایران باز شود. پس از این دستور تعداد مهاجران افغانستانی در ایران به شدت روبه افزایش میرود.

مهاجران

تعداد مهاجرین اتباع در ایران

 

در حال حاضر بر اساس آمار و ارقام گرفته شده از سوی سازمان آمار ایران، تعداد مهاجران و پناهندگان افغانی در ایران به بیش از 2 میلیون میرسد. این عدد جمع تعداد مهاجرانی است که کارت آمایش، گذرنامه دارند و یا به صورت غیرقانونی در ایران در حال فعالیت و زندگی هستند. تعداد مهاجرین هندی در حال حاضر تقریبا 1000 نفر و تعداد مهاجرین پاکستانی تقریبا 15000 نفر و جمعیت مهاجران عراقی تقریبا 250000 نفر  در ایران است. بیشترین علت وجود تعداد زیاد پناهجو در ایران، به دلیل دستور آقای خامنه ای در سال 94 است. بنا به این دستور حق تحصیل برای تمامی پناهجویان، چه قانونی باشند و چه غیرقانونی، آزاد میباشد و آن ها میتوانند در ایران تحصیل کنند. 

علت مهاجرت پناهجویان کشور های مختلف به ایران 

 

هند:

پناهنده هایی که از کشور هند در ایران سکونت دارند، علت ماندگاری آنان به سال ها قبل برمیگردد؛ در زمان پهلوی حدود 180 خانواده به ایران مهاجرت کردند و نام آن ها به نام دینی که داشتند، یعنی سیک های ایران نام گرفتند. سال ها بعد برای کمک های پزشکی و مهندسی تقریبا 1000 نفر از هند به ایران آمدند و به خدمت گرفته شدند و سپس برگشتند و در حال حاضر 1000  نفر از هند هنوز در ایران سکونت دارند؛ ولی هنوز هم شهروند هند هستند و به وجود روابط با ایران پایبندند.

 

افغانستان: 

در زمان های قدیم به خاطر جنگ شوروی تعداد زیادی از مردم افغانستان به ایران آمدند و سپس به خاطر وجود نیروهای آمریکایی و طالبان، آن ها برای داشتن یک زندگی بهتر به ایران مهاجرت کردند. همچنین جمعیت خیلی زیادی از مردم افغانستان به کشور های مختلف دیگری رفتند تا بتوانند آینده ی بهتری برای خود در  آن کشور داشته باشند. 

 

پاکستان: 

در حال حاضر پاکستان به خاطر افزایش جمعیت کشورشان  و کم بودن کار در آنجا موجب شده است که تعدادی از مردم پاکستان برای فعالیت اقتصادی و کار به ایران بیایند. همچنین وجود طالبان یکی از عوامل تشدید کننده هجوم مهاجران پاکستانی به ایران است.  در حال حاضر مردم پاکستان که در ایران سکونت دارند، بنا بر گزارشی که در سایت ایسنا منتشر شده است دارای وضعیت نامناسبی هستند که هر چه سریعتر می بایست به این موضوع رسیدگی شود.

 

عراق:

در کشور عراق، مردم و علل الخصوص نخبه ها و کسانی که برای شکوفایی این کشور می اندیشیدند، تقریبا در دهه 1960 مجبور به ترک کشور خود شدند. این کشور پس از حمله به کویت و قرار گرفتن در لیست تحریم، مهاجرت مردم شروع شده و هنوز هم کماکان ادامه دارد. مردم این کشور نتوانسته اند هنوز طعم آزادی را به معنای واقعی کلمه حس کنند و با وجود نیرو های تروریستی  داعش هنوز در این کشور نا آرامی های بسیاری حس میشود. وجود اختلافات میان قبایل مختلف آن ها و اعلان جنگ های داخلی، جلوی رشد و شکوفایی این کشور را گرفته است. در حال حاضر بیش از 2 میلیون نفر از جمعیت کشور عراق به کشور های اطراف پراکنده شده اند و این آمار برای سال های گذشته است و در حال حاضر هیچگونه آمار رسمی مبنی بر تعداد مهاجرین این کشور در دسترس نیست.

خیریه اتباع

وضعیت مهاجران در ایران

 

با توجه به گزارش یک فعال اجتماعی به نام سرکار خانم رویا منوچهری که گزارش نشست ایشان با  حقوقدانان در دانشگاه حقوق بهشتی، وضعیت مهاجران پاکستانی را این چنین روایت میکند. در ادامه به صورت خلاصه به بررسی این گزارش می پردازیم.

در ایران تقریبا 40 سال است که مهاجران پاکستانی به دلیل فقر، اختلافات قومی و قبیله ای، جنگ و…. به ایران مهاجرت کرده اند. ولی مهاجران پاکستانی در ایران بیشتر از هر کدام از مهاجرین از کشور های دیگر، شرایط به شدت نامناسبی دارند. پاکستانی ها به خاطر ترس از اینکه رد مرزی نشوند، اکثر آنها در ایران به صورت غیر قانونی زندگی می کنند. این افراد اغلب بیکار هستند و تعداد کمی از آن ها به مشغول به کار هستند؛ همچنین تعدادی از آن ها هم مشاغل کاذب دارند و یا تکدی گر هستند. 

این افراد در خارج از شهر ها معمولا حاشیه شهر ها در کپر ها و یا خرابه ها زندگی میکنند. آن ها از کوچک ترین امکانات بهداشتی و …. محروم هستند. آن ها حتی چاه برای دستشویی در بیابان ندارند و دستشویی آن ها به صورت صحرایی است. همچنین این افراد آب آشامیدنی مناسب هم ندارند. عدم رعایت امکانات برای رعایت بهداشت به حدی است که میزان وجود بیماری هایی مانند انگل و هپاتیت و…. در بین این افراد زیاد است. در بسیاری از بیمارستان ها و دفاتر انتظامی به این افراد خدمات رسانی نمیشود، چرا که این افراد یا پولی ندارد که هزینه های درمانشان را بتوانند پرداخت کنند. همچنین به دلیل ترس از رد مرزی شدن آنها جرات مراجعه به دفاتر انتظامی و … ندارند. به همین دلیل آن ها در بیابان ها زندگی میکنند. این افراد به نوعی از داشتن حداقل حقوق خود به عنوان مهاجر  محروم شده اند. این افراد اغلب در حاشیه شهر ری در تهران و تعدادی از آن ها در استان قم زندگی میکنند.

 

 

موسسه های خیریه ای در ایران که به اتباع نیازمند کمک رسانی میکند 

 

موسسه های خیریه کمی برای پناهندگان و مهاجران تاسیس شده است. چرا که پناهندگان و مهاجران هم از طریق آژانس سازمان ملل متحد مورد حمایت قرار میگیرند و هم از سوی دولت هایی که به آن کشور مهاجرت کرده اند، مورد حمایت هستند. علت مورد حمایت قرار دادن مهاجران توسط دولت ها به خاطر وظایفی است که دولت ها نسبت آژانس دارند. به همین خاطر دولت های مختلف موظف هستند خدماتی به پناهندگان و مهاجران ارائه دهند. ولی به طور کلی نه آژانس سازمان ملل متحد توانایی ارائه کمک درستی یه مهاجران را دارد و نه دولت ها میتوانند به خوبی از پس این موضوع بر بیایند؛  به همین خاطر موسسه های خیریه مختلفی وجود دارند و به پناهندگان و مهاجران خدمات مختلفی ارائه میدهند. ولی صرفا برای حمایت از مهاجران تاسیس نشده اند. به عنوان مثال موسسه ای برای حمایت از زنان سرپرست خانوار تاسیس شده است، ولی اگر یک خانوم همراه با بچه اش مهاجر باشند  باز هم به آن ها خدمات رسانی خواهند شد. 

در حال حاضر در موسسه باران مهر و عاطفه نیکان تقریبا نیمی از مددجویان را کودکان و یا زنان سرپرست خانوار که اتباع هستند تشکیل میدهند و موسسه این عزیزان را تحت حمایت های خود قرارداده است و برای آن ها نه تنها بسته های کمک معیشتی ارسال می کند؛ بلکه برای آن ها خدمات آموزشی و همچنین برای زنان سرپرست خانوار دوره های توانمندسازی در نظر گرفته است و تحت عنوان دوره های مختلفی از این زنان و کودکانشان حمایت های مختلفی را به سرانجام رسانده است و به آن ها برای داشتن یک زندگی بهتر کمک میکند. 

 

 

پیشنهاد ما به پناهجویان 

 

تمامی پناهجویان در سراسر دنیا دارای حقوق خاص خود هستند، که توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد مورد حمایت قرار میگیرند. شما باید از این حقوق آگاهی داشته باشید و از آنها استفاده کنید. همچنین راهکارهایی را در پایین توضیح داده شده است که بتوانید اقامت بهتری را در زمان مهاجرت خود داشته باشید. 

 

 

  • ثبت نام در سایت آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد: 

 

ما پیشنهاد میکنیم به سایت آژانس، خودتان را ثبت نام کنید. در این شرایط می توانید از حقوق خود در کشور های مختلف و همچنین برخی از شرایط های رفاهی برخوردار شوید. برای ثبت نام میتوانید از طریق لینک زیر ثبت نام خودتون رو انجام بدید. 

لینک ثبت نام در آژانس سازمان ملل متحد

 

 

  • مراجعه به موسسه های خیریه:  

 

پیشنهاد میکنیم که به موسسه های خیریه ای که به پناهنده ها و مهاجران خدمت رسانی می کنند مراجعه کنید؛ چه در کشور مدنظری که در آن سکونت دارید و چه از کشور وطن خود، شرایط هر یک از موسسه های خیریه رو بررسی کنید و با آنها همکاری کنید. 

 

 

  • برنامه ریزی برای اشتغال در کشور مقصد: 

 

برای کشور مقصدی که میخواهید به آنجا سفر کنید فرصت های شغلی آنجا را بررسی کنید. با توجه به گسترش اینترنت شما میتوانید از طریق سایت های کاریابی به صورت آنلاین فرصت های شغلی را مشاهده کرد و در صورت توان برای کارفرمایی که در آن کشور می خواهید برای او کار کنید رزومه خودتان را ارسال کنید. 

همچنین شما میتوانید شرایط اقتصادی کشور مقصد را هم بررسی کنید و ببینید آیا میتوانید در آنجا برای خودتان کسب و کاری راه اندازی کنید و یا خیر؟ آیا آن کشور در صورتی که شما کسب و کاری راه اندازی کنید برای شما خدمات، تسهیلات و یا امتیازی در نظر میگیرد و یا خیر؟

 

 

  • ارتباط گیری با دیگر مهاجران و پناهندگان: 

 

خیلی از مواقع وقتی که فردی به کشور دیگری مهاجرت می کند به اصطلاح ما ایرانی ها غریبی میکند و چون دوست و آشنایی ممکن است در آنجا نداشته باشد، نتواند دوران مهاجرت برای او سخت بگذرد. شما اگر بتوانید با دیگر مهاجران و یا پناهندگان ارتباط مناسبی برقرار کنید، قطعا میتوانید به شکلی راحت تری دوران اقامت خودتان را در آن کشور سپری کنید. چرا که در آن صورت فرد و یا افرادی وجود دارند که شما می توانید به خوبی با آن ها ارتباط برقرار کنید، شما را درک کرده، کمکتان می کنند، با آنها می توانید اوقات خوشی و ناخوشی زیادی را سپری کنید و …. 

 

 

  • یادگیری زبان و رسم و رسوم و فرهنگ کشور مقصد:

 

تا جایی که میتوانید سعی کنید با افراد محلی آن منطقه و شهر آشنا شوید. چراکه در این صورت تنها میتوانید با آن ها ارتباط مناسبی برقرار کنید. همچنین یادگیری آداب و رسوم و فرهنگ آنها به عمیق تر شدن و بهتر شدن روابط شما با مردم آنجا کمک کند و شما فرد اجتماعی تر به نظر برسید.

 

 

  • آگاهی از اخبار و فرصت های اجتماعی:

 

 شما اگر بتوانید از اخبار روز آن کشور مطلع شوید میتوانید همواره زندگی بهتری داشته و در آن پیشرفت های موثری داشته باشید کافی است مورد فوق را بتوانید به خوبی اجرا کنید در این صورت شما میتوانید به راحتی بین فرصت های اجتماعی که برای شما مهیا شده است یکی از آن ها را انتخاب کنید. همچنین این مورد به شدت به شما کمک میکند که فردی پویا باشید و احساس خوشبختی داشته باشید، چرا که میتوانید چالش های زندگی خودتان را برطرف کنید و وجود احساس موفقیتی که در شما جاری میشود، این احساس را در شما افزایش خواهد داد.  شما میتوانید برای پیدا کردن این فرصت های شغلی به مراکز کاریابی، روزنامه ها و دانشگاه و دیگر مراکز آن جا سربزنید و فرصت ها را بررسی کنید. 

 

 

  • اطلاع داشتن از قوانین و حقوق پناهندگان و مهاجران:

 

یکی از مواردی که به شدت برا ی مهاجران اهمیت بسیار بالایی دارد، داشتن اطلاعات از حق و حقوق خود در آن کشور است که بتوانید زندگی در کمال آرامش و قانونمند بودن زندگی کنید.