وظایف یک موسسه خیریه بستگی به نوع و هدف اصلی آن موسسه دارد، اما عموماً موسسات خیریه دارای اهدافی مشترک در جامعه هستند که به کمک افراد نیازمند، من جمله افراد فقیر، کودکان بیسرپرست، سالمندان، معلولان و کسانی که با شرایط نامناسب اقتصادی مواجه هستند، پشتیبانی از آسیبدیدگان اجتماعی، مثل افراد بیخانمان، مهاجران و پناهجویان، زنان تحت شدیدترین شرایط خشونت و دیگر اقلیتهای محروم، حمایت های تحصیلی برای دانشآموزان و دانشجویان نیازمند و حمایت های درمانی و امثالهم از جمله فعالیت های بشردوستانه ی موسسات خیریه است.
موسسات خیریه در چه زمینه هایی فعالیت دارند
موسسات خیریه از دههها گذشته به عنوان یکی از اصلیترین نهادهای اجتماعی فعال در سراسر جهان شناخته شدهاند. این موسسات با هدف کمک به افراد آسیبپذیر، ایجاد تغییر اجتماعی مثبت و حمایت از پروژههای مختلف انساندوستانه فعالیت میکنند. در این مقاله، به بررسی زمینههای اصلی فعالیت موسسات خیریه پرداخته میشود.
وظایف موسسات خیریه با توجه به هدف و ویژن آنها با یکدیگر متفاوت است؛ با این حال، به صورت کلی هدف اصلی تمامی موسسات خیریه، فعالیت در عرصهی کمک به افراد نیازمند، سالمندان و توانمندسازی جامعه است. این موسسات همواره در زمینههای حمایت درمانی، حمایت تحصیلی و حمایت مالی، دستگیر و همراه مردم بودهاند.
به طور کلی، موسسات خیریه به عنوان نهادهای اجتماعی، نقش بسیار مهمی در رفع مشکلات اجتماعی دارند و اهمیت آنها به ویژه در جوامع نیازمند و آسیبپذیر از اهمیت بالایی برخوردار است. وظیفه اصلی این موسسات، فراهم آوردن کمکهای اساسی به افرادی است که به دلیل فقر، ناتوانی، بیماری یا شرایط دیگر زندگی در شرایط دشواری دارند. به عنوان نمونه، این کمکها شامل تأمین نیازهای غذایی، پوشاک، مسکن و بهداشتی میشوند.
همچنین، موسسات خیریه در زمینه حمایت از سالمندان فعالیت دارند که شامل ارائه خدمات بهداشتی، پزشکی، مشاوره و همراهی اجتماعی است تا سالمندان به شکلی مناسب و با کیفیتتر به باقی عمر خود بپردازند.
علاوه بر این، موسسات خیریه در توانمندسازی جامعه نقش داشته و برنامهها و پروژههایی را اجرا میکنند که به ارتقاء سطح آموزش و آگاهی افراد کمک میکنند. این اقدامات میتوانند شامل ارائه آموزشهای مهارتی، اقتصادی و فرهنگی باشند که به افزایش اشتغال و رشد اقتصادی منطقه کمک میکنند.
از دیگر وظایف این موسسات میتوان به حمایتهای درمانی و تحصیلی اشاره کرد. آنها به کمک به بیماران نیازمند و همچنین دانشآموزان و دانشجویان کمتر برخوردار، از رشد و پیشرفت جامعه حمایت میکنند. با انجام این وظایف و فعالیتها، موسسات خیریه به عنوان پلی مهم بین افراد محروم و نیازمند و خیران میباشند و به کمک اجتماعی و توسعه پایدار مناطق کمک میکنند.
انواع موسسات خیریه و فعالیت آن ها
موسسات خیریه به دلیل هدفگذاریها و زمینههای فعالیتهای متنوع، به انواع مختلفی تقسیم میشوند، که بر اساس عمدهٔ معیارهای مختلف قابل تقسیمبندی شده اند. این تقسیمبندیها میتواند بر اساس مبنا و منبع تأسیس، زمینههای فعالیت، حجم و مقیاس فعالیتها، شکل حقوقی و هدفگذاری آنها انجام شود. در زیر برخی از انواع موسسات خیریه را معرفی میکنم:
۱. موسسات خیریه عمومی:
این نوع از موسسات خیریه با هدف کمک به جامعه به طور کلی تأسیس میشوند. آنها میتوانند به صورت ملی یا بینالمللی فعالیت داشته باشند و اغلب به کمک به نیازمندان، حمایت از آموزش، بهبود محیط زیست و سایر زمینههای اجتماعی متمرکز میشوند.
۲. موسسات خیریه آموزشی:
این نوع موسسات خیریه به فعالیت در زمینه آموزش و پرورش متمرکز هستند. آنها میتوانند مدارس، دانشگاهها، مراکز آموزشی و کتابخانهها را تأسیس کنند و در ارتقاء سطح آموزشی جامعه نقش داشته باشند.
۳. موسسات خیریه بهداشتی:
این نوع موسسات خیریه به حفظ و ارتقاء سلامتی افراد اهتمام دارند. آنها میتوانند بیمارستانها، مراکز بهداشتی و درمانی، کلینیکها و برنامههای سلامت را راهاندازی کنند.
۴. موسسات خیریه محیط زیستی:
این نوع موسسات خیریه به حفاظت و بهبود محیط زیست اهتمام دارند. آنها میتوانند در زمینه حفاظت از حیوانات، آب و هوا، جنگلها و بیابانها، مدیریت پسماندها و سایر زمینههای محیط زیستی فعالیت کنند.
۵. موسسات خیریه مرتبط با حقوق بشر:
این نوع موسسات خیریه به حمایت از حقوق بشر، مبارزه با تبعیضها و ایجاد عدالت اجتماعی میپردازند. آنها میتوانند به کمک به پناهجویان، مهاجران، زنان و کودکان محروم و حقوق کارگران فعالیت داشته باشند.
همچنین، بسیاری از موسسات خیریه به صورت ترکیبی فعالیت میکنند و در بیش از یک زمینه اجتماعی نقش دارند. هر کدام از این نوع موسسات میتوانند با همکاریها و تأمین منابع مالی از دولت، شرکتها و افراد حمایتکننده فعالیت خود را انجام دهند.
تفاوت بین موسسات خیریه دولتی و غیر دولتی چیست
در این بخش برخی از این تفات هارا با یگدیگر مقایسه میکنیم، تفاوتهای اصلی بین موسسات خیریه دولتی و غیر دولتی (Non-Governmental Organizations) به شرح زیر است:
۱. نهاد تنظیمکننده:
– موسسات خیریه دولتی: این نوع موسسات تحت نظارت و کنترل دولتها قرار دارند. فعالیتها، بودجهها و برنامههای آنها بخشی از سیاستها و برنامههای دولتی میشوند.
– موسسات خیریه غیر دولتی: این موسسات مستقل از دولتها عمل میکنند و تحت نظارت دولت نیستند. تصمیمگیریها و برنامهریزیها به صورت مستقل انجام میشود.
۲. منشأ و مالکیت:
– موسسات خیریه دولتی: موسسات خیریه دولتی به صورت رسمی توسط دولتها تأسیس میشوند و تحت اختیار و کنترل دولتی قرار دارند. مالکیت آنها به صورت عمومی است.
– موسسات خیریه غیر دولتی: موسسات خیریه غیر دولتی توسط افراد، گروهها یا سازمانها خصوصی تأسیس میشوند و مالکیت آنها خصوصی است.
۳. تأمین منابع مالی:
– موسسات خیریه دولتی: منابع مالی موسسات خیریه دولتی از بودجهها و منابع دولتی تأمین میشود. این نوع موسسات معمولاً مزیتهای مالی بیشتری نسبت به موسسات خیریه غیر دولتی دارند.
– موسسات خیریه غیر دولتی: منابع مالی موسسات خیریه غیر دولتی از طریق اهداها، نیکوکاریها، حمایت شرکتها و سازمانها و منابع غیردولتی دیگر تأمین میشود.
۴. اهداف و فعالیتها:
– موسسات خیریه دولتی: این نوع موسسات معمولاً به اجرای برنامهها و پروژههایی که به سیاستها و برنامههای دولتی مرتبط هستند، میپردازند. اهداف آنها ممکن است بر اساس نیازها و اولویتهای دولتی تعیین شود.
– موسسات خیریه غیر دولتی: این نوع موسسات مستقل از دولتها فعالیت میکنند و اهداف و برنامههای خود را معمولاً بر اساس نیازها و مسائل اجتماعی تعیین میکنند. آنها میتوانند در زمینههای مختلف از حمایت اجتماعی، بهداشت و درمان، آموزش، محیطزیست و … فعالیت داشته باشند.
۵. انعطافپذیری و سرعت تصمیمگیری:
– موسسات خیریه دولتی: به دلیل نیاز به رعایت مقررات دولتی و تصویبهای بیشتر، موسسات خیریه دولتی ممکن است در انجام برنامهها و تصمیمگیریها انعطافپذیری کمتری داشته باشند و فرآیند تصمیمگیری طولانیتری داشته باشد.
– موسسات خیریه غیر دولتی: موسسات خیریه غیر دولتی به دلیل مستقل بودن از دولتها، میتوانند سریعتر و با انعطاف بیشتری در تصمیمگیریها عمل کنند و به طور مستقیم به نیازهای جامعه پاسخ دهند.
در نهایت، هر دو نوع موسسه خیریه (دولتی و غیر دولتی) در حمایت از نیازمندان و رفاه اجتماعی جامعه نقش مهمی دارند، اما با توجه به ویژگیها و ویژن ها، مزایا و محدودیت های متفاوتی دارند.