Marzieh Esmaeiliبا توجه به افزایش روزافزون تعداد افراد کم‌توان، امروز مسئله آموزش کودکان نیازمند به یکی از مسائل بسیار مهم تبدیل شده است. آموزش نه‌تنها یکی از ارکان اصلی تشکیل‌دهنده زندگی و شخصیت هریک از ما است، بلکه اساس تشکیل یک جامعه نیز به‌شمار می‌آید. در اجتماع‌بودن، حضور پیداکردن در مدارس، تحت تعلیم افراد متخصص قرارگرفتن و مواردی از این قبیل همگی جزء آن دسته از مواردی هستند که به شکل‌گیری شخصیت ما کمک می‌کنند.
اغلب همه ما در موقعیت‌های مختلف با خانواده‌هایی مواجه شدیم که شرایط خوب و توان فراهم‌کردن امکانات لازم برای کودکان خود را ندارند. اکثرا نیز چنین تصوری داریم که این کودکان با حمایت مراکز مختلفی مثل خیریه‌های مردمی می‌توانند شرایط نسبتا خوبی داشته باشند. اما گاهی همه ما این موضوع را فراموش می‌کنیم که همین مراکز هم نیازمند حمایت‌های کوچک ما هستند. در ادامه همراه ما باشید تا به‌طور کامل دررابطه‌با این موضوع مطالبی را ارائه دهیم.
اهمیت آموزش در بهبود زندگی کودکان نیازمند
چگونه آموزش به کودکان نیازمند کمک می‌کند؟ مبحث آموزش از مواردی نیست که تنها روی زندگی برخی اثر داشته باشد. آموزش یکی از اساسی‌ترین اصول ابتدایی زندگی هریک از ما است که نبود آن قطعا آثار بسیار زیان‌باری چه برای خود و چه برای جامعه به‌همراه دارد. اگر کمی با دقت به گذشته خودتان نگاه کنید، قطعا متوجه این مسئله خواهید شد که حتی کوچک‌ترین مباحث را یا از خانوده آموخته‌اید یا از مدرسه و حضور در اجتماعات مناسب.
اغلب کودکان نیازمند در خانواده‌هایی متولد می‌شوند که خود شرایط درستی نداشته و حتی ممکن است کودک از همان ابتدا با صحنه‌های ناهنجاری مواجه شود. پرورش‌یافتن کودک در چنین شرایط نامناسبی نه‌تنها موجب نابودی تمام توانایی‌ها و استعدادهای آن کودک می‌شود، بلکه روح لطیف او را از همان ابتدا آلوده کرده و او را وادار به انجام کارهایی ناشایست برای ادامه زندگی می‌کند. و این دقیقا همان مرحله‌ای است که می‌تواند زندگی هریک از ما را هم تحت‌تاثیر قرار دهد.
حال تصور کنید که چنین کودکی از همان ابتدا در اجتماعات سالم قرار بگیرند و افرادی مطمئن و باتجربه او را مانند کودکان ما تعلیم دهند و شرایط مناسب برای آموزش کودکان نیازمند فراهم شود. قطعا کمک به نجات زندگی شخصی که خود قادر به انتخاب شرایط زندگی خود نبوده، بیشترین تاثیر را در زندگی هرکدام از ما و نسل‌های پس‌از ما خواهد داشت.
اهمیت برنامه‌های آموزشی برای کودکان نیازمند در همین بخش مشخص می‌شود؛ زیرا آموزش صحیح دقیقا همان فرشته نجاتی است که هریک از ما در بخش‌های مختلف زندگی به‌دنبال آن هستیم.
برنامه‌های مناسب برای آموزش کودکان نیازمند چگونه به آن‌ها کمک می‌کند؟
برنامه‌های آموزشی بسیاری امروز دررابطه‌با آموزش کودکان و خانواده‌های نیازمند از سمت خیریه‌ها در حال برگزاری است. طی این برنامه‌ها قبل‌از اینکه به آموزش مطالب درسی و مواردی از این قبیل پرداخته شود، ابتدا والدین کودکان را چنانچه از شرایط روحی و جسمی نسبتا خوبی برخوردار باشند آموزش می‌دهند و پس‌از آن کم‌کم فرآیند آموزش کودکان شروع می‌شود.
ابتدایی‌ترین مباحثی که به این کودکان به‌خصوص کودکان بی‌سرپرست آموزش داده می‌شود، موارد مرتبط با شناخت مواد مخدر، آموزش‌های مرتبط با خودمراقبتی و کنترل هیجانات، مقابله با مشکلات خود ازطریق راه‌های درست، تلاش برای بهبود شرایط خود و مواردی از این قبیل است.
قطعا برای هریک از ما حتی تصور این موضوع هم سخت است که کودکان ما در زمانی که باید تنها داشتن روابط درست با دوستان مهد و مدرسه خود را یاد بگیرید، با چنین موضوعاتی آشنا شوند. اما شرایط همیشه برای همه یکسان نبوده و تعداد بسیاری نیز امروز برای محافظت از خود مجبور به یادگیری چنین مباحثی هستند.
در این میان آموزش‌هایی برای خانواده‌های این کودکان نیز برگزار می‌شود که طی آن مواردی مثل رفتار درست با فرزندان در شرایط مختلف، همدردی با کودکان و موارد این‌چنینی مطرح می‌شود. اما نکته قابل توجه این است که اکثر کودکان نیازمند جزء قشر کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست بوده و حتی نمی‌توانند حضور پدر و مادر خود را به‌وضوح لمس کنند.
از تاثیرات این آموزش‌ها می‌توان موارد بسیاری را یاد کرد که کودک از باتلاقی که بر سر راه او قرار گرفته بود ردشده و درحال‌حاضر توانسته انسان مفیدی باشد. فراهم‌شدن شرایط تحصیل، دورشدن از فضاهای نامناسب، دنبال‌کردن علایق خود و مواردی از این قبیل همگی از مهم‌ترین تاثیراتی هستند که آموزش کودکان نیازمند با خود به‌همراه می‌آورد.
نقش خیریه‌ها در توسعه آموزش کودکان نیازمند به چه شکل بوده است؟
ممکن است شما قصد کمک به یک خیریه را داشته باشید اما اطلاعات کافی دررابطه‌با آن خیریه و عملکردش نداشته باشید. قطعا در چنین شرایطی اکثرا به‌خاطر اینکه اطلاعات کافی در این حیطه ندارند، از کمک به خیریه‌ها صرف‌نظر می‌کنند. اگر بخواهیم به‌طور کامل عملکرد خیریه‌های معتبر را بررسی کنیم، باید در ابتدا با حیطه کاری خیریه مد نظر آشنا شویم.
به‌عنوان مثال، برخی از خیریه‌ها هستند که تنها در حیطه کمک به کودکان بی‌سرپرست فعالیت کرده یا به بانوان سرپرست خانواد مدد می‌رسانند. اما در برخی دیگر از خیریه‌ها اولویت با خانواده‌هایی است که توان رسیدگی به زندگی خود را نداشته یا دچار بیماری‌های جدی هستند. پس برای بررسی نقش خیریه بهتر است ابتدا حیطه کاری یک خیریه را بررسی کنید.
مهم‌ترین عرصه‌ای که اغلب خیرین برای کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست پیگیری می‌کنند، عرصه تعلیم و آموزش است. امروز با توجه به شرایط بد اکثر خانوارها، متاسفانه تعداد کودکانی که نمی‌توانند مانند دیگر بچه‌ها از شرایط معمول آموزشی برخوردار شوند، تا حدود زیادی افزایش یافته است. تنها راه رهایی کودکان از چنین شرایطی، ارائه کمک از سمت خیرینی است که با شناسایی و حمایت کودکان بازمانده از تحصیل تمام تلاش خود را برای یاری‌رسانی هرچه بیشتر به این قشر بی‌گناه جامعه می‌کنند.
اما آنچه که باید به‌طور اختصاصی مورد توجه ما باشد کمک از سمت افرادی مانند من و شماست. هرچند تعداد این قبیل از کودکان و خانوارها درحال افزایش است اما تعداد خیرینی که توان کمک به این قبیل از افراد را دارند کاهش‌یافته است. اکثر بنیاد‌های خیریه خودگردان بوده و با حمایت ما توان ادامه کار خود را پیدا می‌کنند. اگر بررسی کرده باشید با این مسئله مواجه شده‌اید که با کمک همین خیریه‌های کوچک تعداد زیادی از افراد نیازمند توانسته‌اند با شرایط نسبتا خوبی به زندگی خود ادامه دهند.
طبق آمارهای ارائه‌شده، کودکان بسیاری با کمک خیریه‌های مردمی توانسته‌اند آموزش ببینند و از شرایط آموزشی نسبتا یکسانی که حق هریک از ما است برخوردار شوند. برخی نیز با حمایت‌های خیرین توانسته‌اند به جایگاه خوبی دست یافته و شرایط خوبی را برای خود شکل دهند. اما آنچه که باید به‌طور مداوم گوشزد شود، کمک امثال ما به چنین ساختارهایی است. قطعا کمک به خیریه یعنی کمک به خود و ساخت جامعه‌ای که نسل‌های بعدی خودمان در آن حضور پیدا می‌کنند.
موسسه خیریه باران مهر و عاطفه نیکان، با ارائه کمک‌های مالی و نقدی، ایجاد فرصت‌های آموزشی با کلاس‌های تقویتی و تدرس فوق برنامه، ارائه خدمات پشتیبانی و رفاهی که نیازهای مهم یک محصل هستند و خدمات مشاوره و راهنمایی به کودکان بازمانده از تحصیل، سعی در پیشرفت جامعه دارد.
جمع‌بندی
مبحث آموزش کودکان نیازمند از مواردی است که نباید به‌سادگی از کنار آن گذشت. امروز اکثرا شاهد این موضوع بوده‌ایم که کودکانی کوچک به جای تحصیل در کنار هم‌سالان خود و تفریح، به‌اجبار خانواده‌ها و به‌دلیل نداشتن شرایطی مساعد برای کسب آموزش، مجبور به انجام کارهای سخت و گاهی خطرناک و بسیار آسیب‌زننده می‌شوند. به همین علت هم تاکید داریم که کمک به کودکان نیازمند، کمک به خود و جامعه‌ای است که فرزندان‌مان در آن پرورش می‌یابند.
اگر قصد کمک به یک خیریه را دارید بررسی شرایط و حیطه فعالیت آن محیط اهمیت بسیاری دارد. اما بهتر است پس‌از حصول اطمینان از فعالیت یک خیریه، همیشه در حد توان به این قشر جامعه نیز کمک کنیم. قطعا با کمک‌ها و حمایت‌های ما، خیرین هم حیطه فعالیت خود را ارتقا داده و به‌طور جدی‌تر به فراهم‌کردن شرایط آموزشی برای این کودکان می‌پردازند.